Auteur: Krist Plaizier Datum: 16-09-2021

Grondstofprijzen over hun hoogtepunt heen?

Dit jaar herstelde de wereldeconomie zich fors en snel omdat steeds meer landen weer opstartten uit de lockdowns die waren ingesteld vanwege de coronapandemie. Als de wereldeconomie aantrekt, merken grondstofproducenten dat het eerst. Diverse grondstoffen werden sinds het laatste kwartaal van vorig jaar dan ook flink duurder. Een hogere inflatie lag daarmee op de loer maar centrale bankiers stelden beleggers gerust met hun stelling dat dit slechts tijdelijk zou zijn. De oplopende inflatie zou vooral te maken hebben met de bijzondere vergelijkingsbasis van prijzen ten opzichte van vorig jaar en inhaalvraag. Voor een groot deel kregen de centrale bankiers gelijk. De afgelopen weken zien we verschillende grondstofprijzen weer (fors) dalen en ook de inflatie lijkt weer af te nemen. Eén van de belangrijkste grondstoffen ter wereld is ijzererts. Deze grondstof voor staal is sinds de piek in mei zo’n 40 procent goedkoper geworden. De belangrijkste reden hiervoor is dat China, de grootste grondstoffenverbruiker ter wereld, kampt met een overproductie van staal. Bovendien wordt het meeste staal in China gemaakt met behulp van steenkool en daardoor is China verantwoordelijk voor 30 procent van de wereldwijde uitstoot van CO2. De communistische partij in China heeft zich echter tot doel gesteld om in 2060 vrijwel klimaatneutraal te produceren. Daarom heeft de partij verordonneerd dat in november de productie in China moet zijn teruggebracht naar het niveau van 2020. Een groot aantal (verouderde) staalfabrieken zijn daarom stilgelegd hetgeen de vraag naar ijzererts heeft gedrukt

Olieprijs blijft stijgen

Maar toch zijn er verschillende grondstoffen te noemen die nog steeds prijsrecords laten optekenen. Vaak is de hoge prijs echter het gevolg van een bijzondere oorzaak en niet zozeer het gevolg van een aantrekkende economie. Zo is de meest verhandelde grondstof ter wereld, olie, gisteren weer boven de 75 dollar per vat gekomen. Dit prijsniveau voor Brent olie hadden we sinds begin augustus niet meer gezien. De hogere olieprijs heeft diverse oorzaken. Ten eerste werden vele raffinaderijen en boorplatforms in de Mexicaanse Golf en de zuidelijke staten van de Verenigde Staten gesloten vanwege de orkaan Ida. Hoewel dit toch alweer enkele weken geleden is, starten de oliebedrijven in deze regio nog maar mondjesmaat op. Ten tweede meldde het oliekartel OPEC eerder deze week dat de wereldvraag naar olie in 2022 uit zou gaan komen op 100,8 miljoen vaten per dag, hetgeen een hoger niveau is dan voor de coronacrisis. Het bericht van het Amerikaanse energieagentschap EIA gisteren dat de Amerikaanse olievoorraden vorige week zijn gedaald, gaf het laatste zetje aan een hogere olieprijs.

Aluminium en uranium door het dak

De prijs van aluminium (een belangrijke grondstof voor autobouwers en bier- en frisdrankproducenten) steeg afgelopen maandag naar het hoogste niveau in 13 jaar. De bijzondere reden die dit veroorzaakte was een staatsgreep in het Afrikaanse Guinee. Dit land bezit de grootste voorraad bauxiet ter wereld. De aluminiumoxide in dit gesteente wordt omgesmolten tot aluminium. Uranium, de belangrijkste grondstof voor kernenergiecentrales, staat al langer in de picture bij beleggers vanwege de energietransitie die gaande is. Maar sinds beleggingsfonds Sprott Physical Uranium Trust op de spotmarkt aan het kopen is geslagen, is de prijs van het radioactieve goedje door het dak gegaan en zien we weer prijzen betaald worden die we sinds 2014 niet meer hebben gezien. De veelal jonge, speculatieve particuliere beleggers op het Reddit-forum r/WallstreetBets zagen dit ook en stortten zich ook op beursgenoteerde mijnbouwbedrijven die uranium delven. Eén van de grootste uraniumdelvers ter wereld, het Canadese Cameco, steeg afgelopen maand met ruim 58 procent. Eerder probeerden de Reddit-beleggers dit ook met zilver, maar deze markt bleek bij nader inzien toch iets te groot om daar invloed op te kunnen uitoefenen.

Lithiumproducenten kunnen de vraag niet aan

Een laatste grondstof die ik wil noemen is lithium. Ook deze grondstof is weer ‘hot’ onder beleggers. Lithium is een belangrijke grondstof voor oplaadbare batterijen. De vraag naar elektrisch aangedreven auto’s is sterk toegenomen als gevolg van de wereldwijde tendens om de uitstoot van CO2 terug te dringen. Ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar zijn de wereldwijde verkopen van elektrische auto’s in eerste zeven maanden van dit jaar met 150 procent gestegen naar iets meer dan 3 miljoen stuks. De delvers van lithium kunnen echter de vraag van de batterijproducenten niet aan. De spotprijs van lithiumcarbonaat is daarom dit jaar in China, de grootste markt voor elektrische auto’s, met 170 procent gestegen.

Kortom, de stelling dat de grondstofmarkten over hun hoogtepunt heen zijn lijkt toch falsificeerbaar. Geldt dat ook voor de inflatie?

Maak vrijblijvend een afspraak met een van onze specialisten

 

Auteur: Jan-willem Nijkamp Datum: 13-05-2021

Inflatie maakt beleggers nerveus

Consumenten Prijs Index

Dinsdag waren de beurzen al gedaald vooruitlopend op de inflatiecijfers van een dag later. Er was toch wel enige vrees dat het Bureau of Labor Statistics in de Verenigde Staten een CPI (Consumer Price Index) zou publiceren waar beleggers niet erg vrolijk van konden worden. Het was nog erger. Het mandje van prijzen van goederen en diensten dat gezamenlijk de inflatie meet bleek op jaarbasis met niet minder dan 4,2 procent te zijn gestegen. Dat terwijl er een toename van 3,6 procent was verwacht. Ook op maandbasis liepen de prijzen veel harder op dan ingeschat, met 0,8 procent. Een prijsstijging die we sinds 2008, voordat de kredietcrisis uitbrak, niet meer hadden gezien. Daar de beurzen al hadden geanticipeerd op slechte cijfers duurde het even voor er duidelijk richting werd gekozen door beleggers. Maar uiteindelijk zetten de beurzen de weg naar beneden in. Ook vandaag volgen de markten in Europa die van de Verenigde Staten. Zo staat de AEX inmiddels 6 procent onder zijn hoogste koers van begin deze maand.

Einde aan TINA?

Is deze vrees terecht? Beleggers zijn immers al jaren gewend aan een historisch lage inflatie. Als gevolg daarvan kon ook het rentepeil naar ongekende diepten wegzinken. In ons werelddeel is er zelfs al enkele jaren sprake van een negatieve rente. Het joeg spaarders naar de beurs onder het motto dat er geen alternatief was voor een belegging in aandelen (TINA). De aanwassende stroom van geld naar de beurs stuwde de koersen verder op en dat trok op zijn beurt weer nieuwe beleggers aan. Niets heeft zo’n aantrekkingskracht als voortdurende koerswinsten. Beleggers werden daarbij geholpen door de centrale banken die met regelmaat lieten weten voorlopig niet van plan te zijn de rente weer te gaan verhogen. Zelfs een enigszins oplopende inflatie zou ze niet van mening doen veranderen. Maar 4,2 procent?

Basiseffecten

Hoe houdbaar is dan het ruime monetaire beleid nog? Veel beleggers nemen het zekere voor het onzekere en gingen over tot verkoop van hun aandelen. Maar reageren ze niet te snel? De snelle toename van de prijzen kan toch moeilijk als een verrassing zijn gekomen. De pandemie zorgde een jaar geleden voor een enorme prijsdaling van allerlei diensten waar plots weinig behoefte meer aan was. Zo zakte de CPI in april vorig jaar diep weg. Met dit lage niveau als vergelijkingsbasis is het dan ook niet zo vreemd dat een jaar later – in een zich snel herstellende economie – de prijzen hard oplopen. Economen spreken in zo’n geval van basiseffecten. Voor de duidelijkheid, het algemene prijspeil is nog steeds lager dan dat van voor de uitbraak van het virus. Het is het tempo van de groei, niet het absolute prijspeil, dat momenteel zorgen baart.

Markt voor tweedehands auto’s explodeert

Opvallend is verder dat er geen sprake is van een prijsstijging over de gehele linie. Zo blijkt uit een nadere analyse dat de forse toename van de prijzen toe te schrijven is aan diensten die slechts voor 13 procent uitmaken van de consumentenbestedingen. Zo liepen vooral de prijzen van gebruikte auto’s en trucks, hotelovernachtingen, restaurants, vliegtrickets, autoverzekeringen, kaartjes voor evenementen en musea en autoverhuur sterk op. Juist die prijzen waren in de pandemie het hardst gedaald en lopen nu het meest op. In de pandemie hadden autoverhuurbedrijven een gedeelte van hun vloot in de verkoop gedaan en nu dienden ze hun voorraad als de wiedeweerga weer aan te vullen. Daar nieuwe auto’s sowieso moeilijk verkrijgbaar zijn (vanwege het chiptekort) explodeert de markt voor tweedehands auto’s.

Irrational exuberance

Maar wat zegt deze prijsstijging over de brede economie? De centrale banken hebben steeds gesteld dat de inflatie slechts van tijdelijke aard zal zijn. Op zeker moment zullen vraag en aanbod elkaar weer vinden en normaliseren de markten weer. Bedenk ook dat de switch van diensten naar goederen tijdens de pandemie weer vice versa zal zijn zodra de meeste mensen gevaccineerd zijn. Met andere woorden, waar de prijzen van allerlei diensten weer op zullen lopen, kunnen juist de prijzen voor goederen en grondstoffen (die nu hard stijgen) weer zakken. Ondanks alle onrust staat het algemeen prijsniveau nog steeds onder het niveau van de lange termijntrend waar bijvoorbeeld de Federal Reserve de prijzen zou willen hebben. Bedenk dat de kerninflatie momenteel 3,0 procent is. Dat lijkt veel, maar is exact het niveau waar ze bijvoorbeeld in 1996 ook stond. Hoewel de toenmalige gouverneur van de Fed Alan Greenspan toen waarschuwde voor irrational exuberance zouden de beurzen nog vier jaar verder stijgen.