Datum: 13-06-2022

Vloeibaar goud

De beweeglijkheid op de aandelenmarkt valt in het niet bij die op de energiemarkten. Zo steeg de prijs voor een vat Brent olie dit jaar al tegen de 70 procent. De prijs van die andere veel gebruikte fossiele brandstof, aardgas, ging echter nog eens drie keer zo hard als die van de olieprijs.

Die prijsstijging heeft ons keihard met de neus op de feiten gedrukt. Want wellicht waren veel mensen het vergeten, maar aardgas vormt een materiële basis van onze welvaart. De oorlog in Oekraïne heeft de stijging van de prijs van aardgas weliswaar in een forse versnelling gebracht maar is niet de oorzaak. Op de dag van de Russische inval was de gasprijs immers al vijf keer zo hoog als een jaar eerder.

Minder investeringen in nieuwe gaswinning

De energietransitie en het geloof het wel zonder fossiele brandstoffen te kunnen had de afgelopen jaren bijgedragen aan afnemende investeringen in nieuwe gaswinning. Daar kwamen de aardbevingen in Groningen nog bij. Het streven van het gas af te gaan en de Russische eis om in roebels betaald te worden hebben de gasprijs verder de hoogte ingejaagd.

Nu is er wereldwijd niet één enkele gasprijs. Zo kan voor Europees gas de Dutch TTF Gas Future worden aangehouden. Omdat gas in Europa steeds schaarser wordt importeren we steeds meer LNG (Liquefied Natural Gas) uit de Verenigde Staten en Qatar. Nu de prijs van de eerste fors is opgelopen stijgt de vraag naar de tweede ook sterk. Voor een contract LNG werd twee jaar geleden minder dan 1,5 dollar neergeteld.

Schaliegasboom 

Mocht men denken dat de huidige prijs torenhoog is en spoedig wel weer zal gaan dalen, vergeet dan niet dat er voor een dergelijk contract in 2006 zo’n 16 dollar werd neergeteld. De prijs van LNG werd namelijk sterk beïnvloed door een ontwikkeling in de Verenigde Staten die de hele energiemarkt volledig op zijn kop zou zetten; de schaliegasboom.

Voor de ontdekking van het fracken waren de Verenigde Staten immers grootste importeur van aardgas ter wereld. De frackingboom zorgde voor een enorm extra aanbod van aardgas waardoor de prijs enorm daalde. De Amerikaanse export van LNG vertwaalfvoudigde tussen 2015 en 2021. Samen met Qatar en Australië zijn de Verenigde Staten nu de grootste exporteurs van LNG ter wereld. En door de ontwikkelingen in Oekraïne stijgt de vraag verder.

Vloeibaar aardgas

Liquefied Natural Gas wordt in Nederland ook wel vloeibaar aardgas genoemd. LNG wordt geproduceerd door het gewonnen aardgas eerst van schadelijke stoffen te ontdoen. Deze stoffen kunnen installaties beschadigen of voortijdig bevriezen. Het schone aardgas wordt vervolgens in een koelinstallatie afgekoeld tot het vloeibaar is. Zulke installaties vergen grote investeringen. Vloeibaar is het volume ongeveer 600 keer kleiner dan van normaal aardgas. Daarom wordt deze methode veel gebruikt bij het transport van aardgas over zee in LNG-tankers.

De temperatuur van vloeibaar aardgas is zo’n 160 graden onder nul. Eenmaal weer aan land moet het vloeibare aardgas weer omgezet worden in gas om bruikbaar aardgas te vormen. Voor deze hervergassing zijn importterminals nodig die in Europa niet in groten getale voorhanden zijn. Duitsland heeft er zelfs niet één.

In tegenstelling tot wat onze regering beweert zijn de gasvoorraden hoogstwaarschijnlijk bij lange na niet toereikend om een eventuele koude winter op te kunnen vangen. Het weer aanvullen van de voorraden zal kostbaar worden. Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk kunnen wel wat extra gas leveren, maar niet voldoende. Rusland valt deels of misschien zelfs helemaal weg.

Huidige prijs blijkt mogelijk nog een koopje

De wereldwijde vraag naar LNG zal daardoor sterk toenemen. Want vergeet niet dat tot voor kort de voornaamste importeurs uit Azië kwamen in de vorm van China, Japan en Zuid-Korea. Die hebben nog steeds veel gas nodig. De prijs van LNG zal hierdoor nog veel verder kunnen stijgen.

Mogelijk blijkt de huidige prijs nog een koopje en zal LNG echt vloeibaar goud worden. De Amerikaanse frackers zijn opeens erg belangrijk geworden voor de wereldeconomie. Ze exporteren meer gas dan ooit met dank aan de Europese milieulobby. Dat zal van de laatsten echter nooit de bedoeling zijn geweest.