Auteur: Jan Bouius Datum: 12-06-2019

Het kind van de rekening

De aandelenbeurzen kwamen deze week goed uit de startblokken. Wel blijven ze in het teken van de handelsspanningen staan. Mexico is dit weekend ‘ternauwernood’ aan een handelsoorlog ontsnapt en de stimuleringsplannen van de Chinese regering om meer geld te investeren in de infrastructuur vielen in goede aarde bij beleggers in staal gerelateerde aandelen. Het klinkt gek maar alle tweets van president Trump sinds begin mei zijn bijna verteerd en de S&P 500 is nog maar 2 procent van een nieuwe all-time high verwijderd.

Niet dat Trump overigens veel met z’n recente tweets is opgeschoten. Natuurlijk betitelt hij het nieuwe akkoord met Mexico als de ‘Art of the Deal’, maar echt nieuw waren de toezeggingen niet. Drie maanden geleden hadden de Mexicanen ook al de toezegging gedaan hun zuidgrens (beter) te bewaken tegen illegale migranten uit Guatemala en omstreken. Ook stemden ze er eind vorig jaar al mee in om migranten die in de Verenigde Staten asiel aanvragen op Mexicaans grondgebied op te vangen. Het lijkt er meer op dat Trump momenteel zijn hand niet wil overspelen en geen serieuze handelsoorlogen op meerdere fronten wil uitvechten. Over een week valt immers het startschot voor zijn herverkiezingscampagne.

Aangezien veel kiezers met hun portemonnee stemmen, doet hij er goed aan niet te veel Amerikanen tegen zich in het harnas te jagen. Natuurlijk heeft hij de Amerikaanse burgers ook veel gegeven met zijn belastinghervormingen. Amerikaanse gezinnen met een middeninkomen tussen 49.000-86.000 dollar betaalden vorig jaar gemiddeld 930 dollar minder belasting. De handelsoorlog met China kostte het gemiddelde Amerikaanse gezin afgelopen jaar ‘slechts’ 420 dollar. So far, so good! Zo bezien mogen de middeninkomens blij zijn met Trump. Maar zodra de geplande verhoging van 10 naar 25 procent invoerheffingen op 200 miljard dollar aan goederen wordt geëffectueerd, loopt de rekening op naar 830 dollar per gezin per jaar. Dan blijft er nog maar weinig voordeel over… Daarmee geeft Trump met de ene hand en neemt hij met de andere. Mocht Trump echter in zijn handelsoorlog met China helemaal vol ten strijde trekken, dan wordt de Amerikaanse consument zwaar de dupe. Hij wordt helemaal het kind van de rekening als dat simultaan met Mexicaanse invoerheffingen plaatsvindt.

De huidige kosten voor de Amerikaanse consument kunnen we in twee posten verdelen. De invoerheffing zelf en de ‘deadweight loss’, ook wel ‘efficiency loss’ genoemd. Uit onderzoek blijkt dat de Chinese exporteurs tot nu toe niet hun prijzen verlaagd hebben. De extra heffingen worden volledig door de Amerikaanse importeur doorberekend, wat zo bij de consument op het bordje komt. Een product van 100 dollar kost met een invoerheffing van 10 procent nu 110 dollar. Voor de Amerikaanse economie als geheel is dat nog niet eens zo erg, want deze heffingen worden geïnd door de Amerikaanse regering die het eventueel in de vorm van subsidies weer onder bijvoorbeeld de boeren kan herverdelen.

Maar als de Amerikaanse importeurs hetzelfde product voor bijvoorbeeld 109 dollar kunnen kopen in Vietnam zullen ze dat natuurlijk niet nalaten. Zij kunnen het dan immers goedkoper in de markt zetten ten opzichte van de Chinese variant omdat daar geen invoerheffingen bijkomen. Deze extra kosten van 9 dollar worden wel ‘deadweight losses’ genoemd. Ze komen eveneens op het bordje van de consument terecht maar het levert de Amerikaanse regering niets extra’s op. Het is puur verlies dus. Geschat wordt dat straks de factuur van 830 dollar onderverdeeld kan worden in 210 dollar invoerheffingen en 620 dollar deadweight losses.

Mocht Trump de resterende 300 miljard dollar aan Chinese goederen ook gaan belasten om voornamelijk consumentengoederen, dan loopt de factuur op van 830 naar 2.300 dollar voor het gemiddelde Amerikaanse gezin.

Wil Trump alsnog op twee fronten strijden, in het geval dat Mexico niet doet wat hij wil, dan komt daar nog eens 1.700 dollar bij en loopt de factuur op tot 4.000 dollar. Daarbovenop kleven er nog allerlei andere verstorende effecten aan een handelsoorlog. Het verlies aan fulltimebanen zou op kunnen lopen naar 600.000. Voor Joe Sixpack is het dan ook te hopen dat Trump met de herverkiezingscampagne in aantocht harder blaft dat hij bijt.