Auteur: Jan-willem Nijkamp Datum: 18-06-2019

Mario strikes again

Porseleinen jubileum

Het Portugese plaatsje Sintra, aan de Atlantische kust vlakbij Lissabon, is door de UNESCO op de wereldvastgoedlijst geplaatst. In dit lommerrijke plaatsje vindt de jaarlijkse conferentie van de Europese Centrale Bank plaats. Het geldt een beetje als de Europese versie van Jackson Hole, waar Amerikaanse bankiers en academici zich al jarenlang verzamelen. Behalve de centrale bankiers van de ECB gaven onder meer ook Mark Carney, de baas van de Bank of England, en Stanley Fisher, de voormalige nummer twee van de Federal Reserve en de gerespecteerde nestor onder de centrale bankiers, acte de présence. Ook de hoofdeconomen van het IMF en de OESO waren aanwezig. De bijeenkomst stond deze keer vooral in het teken van het porseleinen jubileum van de euro. De eenheidsmunt bestaat dit jaar namelijk twintig jaar.

Mario’s vertrek

Voor de vertrekkende president van de ECB, Mario Draghi, een reden temeer om tijdens zijn toespraak de markten weer eens in beweging te zetten. Want hij liet zich tijdens zijn rede ontvallen dat de ECB overweegt om zijn inflatiedoelstelling aan te passen. Een mogelijke aanpassing van het inflatiemandaat zal de komende weken verder besproken worden. Zoals bekend heeft de ECB als doelstelling de inflatie dichtbij, maar onder de twee procent te houden. Volgens Draghi heeft de ECB er inmiddels echter geen bezwaar tegen een hogere inflatie. Daarvoor zou een extra monetaire stimulans uit de kast gehaald kunnen worden. Met andere woorden, een verdere verlaging van de rente of het wederom opstarten van het obligatie-inkoopprogramma.

Beurzen omhoog, rente omlaag

Het klonk de beurzen als muziek in de oren. Zo steeg de AEX-index vanochtend in rap tempo van 548 naar 555 punten. De rente op de tien jaars staatsleningen van Nederland en Duitsland zakte verder naar respectievelijk 0,14 en 0,30 procent negatief. Mario Draghi heeft een reputatie hoog te houden door op onverwachte momenten – dus niet tijdens de officiële persconferenties van de ECB – uitspraken te doen die de beurzen in vuur en vlam kunnen zetten. En daar hij deze herfst afscheid neemt zal deze bijeenkomst in Sintra hem mogelijk geïnspireerd hebben weer eens van zich te laten horen.

Maar één doelstelling

In tegenstelling tot de Federal Reserve in de Verenigde Staten heeft de ECB alleen maar een inflatiedoelstelling. Iets wat de afgelopen tien jaar overigens verre van gelukt is. De stijging van het algemeen prijspeil bedroeg gemiddeld slechts 1,3 procent. De kerninflatie – exclusief voedsel- en energieprijzen – zelfs maar 1,1 procent. De geloofwaardigheid van de ECB staat dus onder druk. Een escalatie van de handelsoorlog en een teruglopende economische groei zullen eerder bijdragen aan een lagere dan een hogere inflatie. Het verklaart deze actie van de ECB.

Gij ook, Jerome?

Hoewel de ECB in tegenstelling tot de Fed geen doelstelling heeft de economische groei te stimuleren speelt deze gedachte op de achtergrond uiteraard wel mee. Een afnemende groei zou de Eurozone en de euro opnieuw onder druk kunnen zetten en dan is er een aanleiding nodig om tot nieuwe stimulering over te gaan. Een te lage inflatie is dan een mooie kapstok om het beleid aan op te hangen. Morgen komt de Amerikaanse centrale bank tot een rentebesluit. De verwachting is dat ze nog niets zullen doen, Maar wel een hint zullen geven voor renteverlagingen later dit jaar. Mario Draghi is met zijn uitspraak de Amerikanen voor. Benieuwd wat de Amerikaanse reactie zal zijn. Op een dure dollar zitten ze in de Verenigde Staten namelijk niet te wachten.