Datum: 02-05-2023

Te veel pessimisme kan juist tot optimisme leiden

Niet alleen de bedrijfswinsten liggen onder druk. Het is dezer dagen moeilijk om nog een economische indicator te vinden die niet op een naderende recessie lijkt te wijzen.

Zo daalden de leading indicators met 7,8 procent op jaarbasis. Iedere keer dat deze indicator in het verleden meer dan 5 procent zakte volgde een recessie. De Philadelphia Fed Manufacturing Index bleek vorige week aanmerkelijk harder gedaald dan verwacht. Een dergelijke daling was in het verleden geheid de reden voor een recessie.

Het aantal aanvragen voor een werkloosheidsuitkering is historisch gezien niet hoog, maar loopt wel langzaam maar zeker op. Ook hier geldt dat een dergelijke toename in het verleden vaak een voorbode was voor een economische omslag. Opmerkelijk is vooral het hoge aantal nieuwe werklozen uit het hogere inkomenssegment, daar waar normaal gesproken de lagere inkomens het eerst geraakt worden. Maar ja, met de grote ontslagrondes die de  technologiebedrijven hebben aangekondigd, is het ook weer niet zo verwonderlijk. 

Huizenmarkt kraakt in zijn voegen

Ook de huizenmarkt kraakt in zijn voegen. Het aantal in aanbouw genomen huizen neemt al tien maanden op rij af. De gemiddelde prijs van een huis is op jaarbasis gedaald. De huizenmarkt is samen met de arbeidsmarkt een belangrijk fundament onder de economie. Dergelijke afnames voorspellen doorgaans weinig goeds. De meest gebruikte indicator om een recessie te voorspellen is echter de rentecurve. Welnu, deze is al enige tijd invers. Sterker nog, er is momenteel sprake van de diepste inversie in vier decennia tijd. 

Daar komt nog bij dat de Verenigde Staten sneller dan eerder verwacht door hun middelen heen zullen raken nu het schuldenplafond is bereikt. De bodem van de schatkist zou al in de maand juni bereikt kunnen zijn. De belastinginkomsten vallen dit jaar nogal tegen. De Amerikaanse economie is de afgelopen decennia dermate financialized dat iedere waardevermindering op de financiële markten onmiddellijk lagere belastinginkomsten tot gevolg heeft. 

Spaarders halen geld weg

Daar komt uiteraard nog de onzekerheid over de inflatie bij. De CPI is na de piek van vorig jaar zomer weliswaar fors afgenomen naar 5,0 procent, maar de kerninflatie blijft hardnekkig hoog. In maart kwam daar nog een bankencrisis overheen. Opeens bleken diverse kleinere Amerikaanse banken niet langer bestand tegen de structureel oplopende rente.

Spaarders op zoek naar een hogere rentevergoeding trokken in groten getale hun geld weg en enkelen banken bleken niet tegen dit geweld bestand. Vorige week kwam First Republic Bank met de mededeling van spaarders zo’n 100 miljard dollar aan deposito’s hadden weggetrokken. In Europa ging Credit Suisse onderuit.

Naast bovengenoemde onzekerheden maken beleggers zich in toenemende mate zorgen over de stijgende politieke spanningen in de wereld. Natuurlijk heeft de oorlog in Oekraïne de economie en de markten niet onberoerd gelaten. Maar vooral de voortdurende handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China kan tot deglobalisering leiden. Een verdeling van de wereldeconomie in verschillende van elkaar gescheiden handelsblokken draagt niet bij aan economische welvaart. 

Weinig reden tot optimisme

De golf van tegenvallend nieuws geeft beleggers weinig reden tot optimisme. Welke indicator men ook gebruikt, uit alles blijkt een somberheid onder beleggers die we sinds de kredietcrisis van 2008-2009 niet meer hebben gezien. De MOVE-index (volatiliteitsindex van de obligatiemarkt) bereikte een niveau dat we sinds het faillissement van Lehman Brothers niet meer hebben gezien.

Het is een teken van voorzichtigheid dat er sinds de kredietcrisis niet meer zo veel geld richting obligaties is gesluisd als nu. De waardestijging van goud en cryptocurrencies duidt ook op afgenomen vertrouwen. Sinds de kredietcrisis was het aantal uitstaande shortposities niet meer zo groot. De beurzen zetten zich schrap voor een daling.

Sprankje hoop kan nieuwe rally doen ontbranden

Dat zou echter juist een reden kunnen zijn om de toekomst met enig optimisme tegemoet te zien. Wanneer op de beurs vrijwel iedereen het met elkaar eens lijkt, kiest de markt meestal een tegenovergestelde richting.

Wanneer iedereen immers rekent op een beursdaling is al het slechte nieuws  ingeprijsd. Men heeft zijn posities ingenomen of is al uitgestapt. Een sprankje meevallend nieuws kan de vlam van een nieuwe rally weer doen ontbranden.